Lech Szaraniec. Moje Katowice. Prokatedra p.w. śś. Apostołów Piotra i Pawła
Neogotycki kościół p.w. św. Apostołów Piotra i Pawła wzniesiony na przełomie XIX i XX wieku na granicy Katowic i Katowickiej Hałdy, w sąsiedztwie odlewni żelaza oraz zakładu budowy maszyn i armatur Enno von Mȕnstermanna, był w latach 1925-1957 prokatedrą diecezji katowickiej, utworzonej w 1925 roku oraz miejscem ingresu trzech pierwszych biskupów – Augusta Hlonda (1925), Arkadiusza Lisieckiego (1926) oraz Stanisława Adamskiego (1930).
W podziemiach prokatedry spoczęli: drugi biskup katowicki Arkadiusz Lisiecki (1930), ekshumowany w 1991 roku i przeniesiony do katedry Chrystusa Króla; biskup sufragan Teofil Bromboszcz (1937) i wikariusz kapitulny ks. Filip Bednorz (1954).
Prokatedra była miejscem patriotycznych spotkań i zjazdów górnośląskich katolików oraz wymarszów do miejsc upamiętniających wybitnych Polaków m.in. Stanisława Moniuszki, którego pomnik odsłonięto na placu Karola Miarki w 1930 roku i Tadeusza Kościuszki w parku jego imienia. Wybitnym kapłanem związanym z prokatedrą był jej proboszcz kanonik ks. Karol Mathea (Mateja), działacz społeczny i polityczny (prezes Związku Uchodźców z Opolszczyzny, poseł do I Sejmu Śląskiego z listy Wojciecha Korfantego, radny miejski Katowic). Jednym z ostatnich proboszczy kościoła p.w. śś. Apostołów Piotra i Pawła był ks. Paweł Buchta. Za jego czasów wyremontowano m.in. w latach 2001-2002 wieżę kościelną, którą uszkodziła burza w 1967 roku.
Autorem projektu kościoła był architekt wrocławski Józef Ebers, który wykonał plany nowej katowickiej świątyni w 1898 roku, a realizatorem budowli w latach 1898 – 2002 był budowniczy Erich Kail z Katowic. Neogotycka świątynia posiada elewację z cegły licówki, cegły glazurowanej i profilowanej. Wnętrze
halowe trójnawowe z transeptem, prezbiterium pięcioboczne, Na fasadzie kwadratowa wieża na osi nawy głównej flankowanej kaplicami. Sklepienia krzyżowo – żebrowe, okna ostrołukowe dwudzielne. Elewacje boczne opięte skarpami. Dachy dwu i trójspadowe pokryte czerwoną dachówką. Natomiast hełm wieży pokryty wielobarwną cegłą ceramiczną tworzy na niej geometryczną mozaikę.
Kościół do 1910 roku był kuracją wydzieloną z parafii NMP. Od 1 lipca 1910 roku jest kościołem parafialnym. Świątynię konsekrował 27 kwietnia 1902 roku biskup wrocławski kardynał Jerzy Kopp. Aktualnym gospodarzem byłej prokatedry jest proboszcz ks. dr Andrzej Nowicki.
Lech Szaraniec
Historyk, twórca i wieloletni dyrektor restytuowanego po II wojnie Muzeum Śląskiego
