Mężczyźni niestety, częściej niż kobiety, zaniedbują swoje zdrowie. Zgłaszają się do lekarza dopiero, kiedy wystąpią dolegliwości bólowe. Wielu panów nie przeprowadza regularnych badań profilaktycznych. A tymczasem choroby układu moczowo-płciowego dotykają co trzeciego mężczyznę, w tym coraz częściej są to choroby nowotworowe. Jak zmniejszyć ryzyko ich wystąpienia?
Nowotwory męskie - co kryje się pod tym pojęciem?
Wśród nich wyróżniamy nowotwory:
- męskich narządów rodnych, takie jak rak prostaty, jąder i prącia,
- układu moczowego, czyli rak nerki i pęcherza moczowego.
Rak prostaty
Czynniki ryzyka:
- wiek – rzadko ujawnia się przed 50.rokiem życia; ponad połowa chorych w momencie rozpoznania ma co najmniej 70 lat,
- otyłość, spożywanie dużych ilości mięsa i tłuszczu, a małej ilości warzyw,
- siedzący tryb życia,
- wstrzemięźliwość płciowa,
- podwyższony poziom androgenów,
- obciążenia rodzinne.
Niepokojące objawy:
- podwyższone stężenie PSA we krwi,
- dolegliwości związane z oddawaniem moczu,
- zaburzenia erekcji, które nie wynikają z podłoża emocjonalnego,
- bóle podbrzusza,
- obrzęk kończyny dolnej i/lub genitaliów.
Rak jądra
Czynniki ryzyka:
- wnętrostwo,
- występowanie nowotworu jądra u krewnych pierwszego stopnia,
- zespół Klinefeltera (zespół związany z nieprawidłowościami materiału genetycznego),
- w przeszłości nowotwór zarodkowy w przeciwległym jądrze,
- niekorzystne zmiany środowiskowe.
Niepokojące objawy:
- wyczuwalna obecność guzka w jądrze,
- zmiana konsystencji jądra,
- uczucie dyskomfortu w mosznie lub pobolewanie jądra,
- nawracający ból w podbrzuszu lub okolicy lędźwiowej.
Rak prącia
Czynniki ryzyka:
- infekcje wirusem brodawczaka ludzkiego HPV,
- stulejka,
- stany zapalne w obrębie prącia,
- palenie tytoniu,
- leczenie łuszczycy światłem UV,
- wiek – około 4 na 5 przypadków choroby zostało zdiagnozowanych u mężczyzn powyżej 55. roku życia,
- AIDS.
Niepokojące objawy:
- zmiana skóry na prąciu: może zmienić kolor, stać się cieńsza lub może dojść do uwypuklenia tkanek, owrzodzenia (nadżerka lub guzek),
- opuchlizna na końcu prącia,
- powiększenie węzłów chłonnych pachwinowych.
Rak nerki – grupa nowotworów złośliwych, które pojawiają się w tym narządzie. Najczęściej rozwijają się między 50. a 70. rokiem życia. Wśród nich stwierdza się przeważnie raka jasnokomórkowego, który stanowi 70–80% przypadków i jest zlokalizowany w korze nerki.
Rak pęcherza moczowego – należy do częściej występujących nowotworów, u mężczyzn zajmuje czwarte miejsce. Nowotwory pęcherza moczowego rozpoznawane są głównie po 45. roku życia (98% przypadków). Największa zachorowalność obserwowana jest w grupie wiekowej 80–84 lata.
Profilaktyka pierwotna. Zapobiegaj chorobie!
Unikaj czynników ryzyka, na które masz wpływ. W ten sposób redukujesz ryzyko zachorowania nawet o 50%!
- Bądź aktywny fizycznie! - Darmowy program treningowy znajdziesz na kanale YouTube Akademia NFZ lub w zakładce Profilaktyka w aplikacji mojeIKP.
- Odżywiaj się zdrowo! - Sięgnij po gotowe jadłospisy z listą zakupów na stronie: www.diety.nfz.gov.pl
- Jeżeli palisz – rzuć palenie! - W walce z nałogiem skorzystaj z telefonicznej poradni pomocy palącym – 801 108 108. Zadzwoń lub pobierz aplikację! Sprawdź: www.jakrzucicpalenie.pl
Profilaktyka. Zadbaj o siebie!
- Po 40 roku życia regularnie badaj prostatę (PSA oraz konsultacja urologiczna). Skierowanie do urologa otrzymasz od lekarza POZ.
- Po 60 roku życia raz w roku wykonuj USG jamy brzusznej w celu oceny m.in. nerek i pęcherza moczowego.
- W każdym wieku pamiętaj o regularnym samobadaniu jąder.
- W razie niepokojących objawów zgłoś się do poradni onkologicznej. Do onkologa nie potrzebujesz skierowania.
Wczesne wykrycie nowotworu daje szansę pełnego wyleczenia.
Profilaktyka 40 plus
Jeśli masz skończone 40 lat, możesz skorzystać z programu Profilaktyka 40 plus. Bez zbędnych formalności wystawisz sobie skierowanie na badania i sprawdzisz, w jakiej kondycji zdrowotnej jesteś. Dowiesz się też, czy nie występuje u Ciebie ryzyko poważnych chorób. Mogą Ci one grozić, mimo że nie masz jeszcze żadnych objawów.
Infolinia onkologiczna
Zadzwoń pod numer Telefonicznej Informacji Pacjenta - 800 190 590 - i wybierz linię numer 3.
Na infolinii dowiesz się m. in.
- jak uzyskać skierowanie na leczenie onkologiczne,
- gdzie wykonasz badania,
- z których programów profilaktycznych możesz skorzystać.
Movember - zapuść wąsy!
Akcja Movember w Polsce powstała w 2014 roku. Jej celem jest zwiększenie świadomości na temat zdrowia intymnego mężczyzn i zachęcenie ich do regularnych badań oraz dbania o swoje zdrowie. W ramach akcji Movember, mężczyźni na całym świecie zapuszczają w listopadzie wąsy, kojarzące się z męskością. Należy jednak pamiętać, że męskość to nie tylko siła. To przede wszystkim zdrowie – jego świadomość, dbałość o nie oraz rozpoczęcie leczenia najwcześniej, jak to możliwe.
Przyłącz się do akcji Movember - zapuść wąsy i umów się na badania profilaktyczne.
Więcej informacji o badaniach i programach profilaktycznych dla mężczyzn znajdziesz na stronie www.pacjent.gov.pl