Grażyna Kuźnik

Spory o herb Chorzowa, o jedną część

Spory o herb Chorzowa, o jedną część
Grażyna Kuźnik

Nie zachowały się nazwiska dwóch studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego rodem z Górnego Śląska, którzy pod opieką prof. Jana Dąbrowskiego opracowali przed wojną nowy herb Chorzowa.

Wiadomo tylko, że pochodzili z tego miasta. Na pewno studiowali historię, bo prof. Dąbrowski był cenionym znawcą średniowiecza, kierownikiem Katedry Historii Średniowiecznej UJ. To jemu, po wielu dyskusjach, powierzono patronat nad wizerunkiem herbu Chorzowa, a on zwrócił się o pomoc do swoich śląskich studentów.

Była to sprawa, która budziła gorące spory już od chwili oficjalnego powstania miasta w 1934 roku. Stary herb Królewskiej Huty z 1869 roku przedstawiał z jednej strony czarnego półorła w złotym polu, symbol przynależności do Śląska, a z drugiej miał monogram króla Wilhelma ozdobiony koroną. Posiadał też skrzyżowane atrybuty przemysłu ciężkiego, młot i żelazo. Ten herb odszedł jednak do przeszłości w 1922 roku, gdy Królewską Hutę przejęła Polska. 12 lat później temat nowego herbu staje się gorący. Co powinien zawierać? Orzeł śląski może zostać, ale co po drugiej stronie? W marcu 1936 roku gazeta “Polska Zachodnia” apeluje, żeby w herbie znalazł się symbol bożogrobców. Może był to nawet apel dwóch studentów historii, bo artykuł podpisany jest „I.G.” oraz „A.S.”

Czytamy w nim, że pomysły do herbu miasta powinno czerpać się „od najdawniejszego właściciela miejscowości”. A przecież książę Władysław Opolski przywilejem z 1257 roku upoważnił przeora bożogrobców do założenia dwóch wsi, Chorzowa i Białobrzezia”. Trzeba więc skorzystać „z godła zakonu, które znajdowało się wcześniej na pieczęciach gminy Chorzów”. To tzw. krzyż miechowski, podwójny, w polu czarnym.

Według autorów na herbie zostaje orzeł śląski, bo “jest w zupełnym porządku”, symbolizuje również polskich Piastów śląskich, natomiast zmiany wymaga druga strona, z której należy usunąć symbolikę pruską, a wprowadzić „godło najbardziej z polskim Chorzowem związane, czyli bożogrobców.” Autorzy tłumaczą: „Tak skomponowany herb obecnego wielkiego Chorzowa zawierałby w sobie elementy wyłącznie polskie i to prastare”.

Tak się rzeczywiście stało. Gazeta Urzędowa Województwa Śląskiego z 14 czerwca 1938 roku zawiera decyzję prezydenta Rzeczypospolitej o wprowadzeniu nowego herbu Chorzowa. Jest dokładnie taki sam, jak proponowali dwaj autorzy „Polski Zachodniej”. Studenci nie byli przekonani do umieszczenia na herbie symbolów przemysłu ciężkiego, jakby przeczuwali, że przyszłość nie będzie zależała tylko od młota i żelaza.

Grażyna Kuźnik

Polska Press Sp. z o.o. informuje, że wszystkie treści ukazujące się w serwisie podlegają ochronie. Dowiedz się więcej.

Jesteś zainteresowany kupnem treści? Dowiedz się więcej.

© 2000 - 2024 Polska Press Sp. z o.o.